$30.000/năm cho học phí và ăn ở – liệu có đủ?
Nếu bạn tìm hiểu về du học Mỹ thì chắc hẳn bạn đã từng đọc rất nhiều các bài báo về các tấm gương thành công trên mạng rồi.
Hoặc nếu bạn như mình, có một quý “chị già” (a.k.a mẹ mình) rất thích đọc báo Dân Trí và hay “in chùa” mấy bài phỏng vấn các bạn trẻ thành công về bắt mình đọc. Mình thì ậm ừ cho có dù không đọc mấy, nhưng vào vấn đề chính đây này!!
Khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 6 là lúc các trường đại học Mỹ dồn dập trả kết quả tuyển sinh (tuỳ thuộc theo bạn app dạng ED, EA, RD, hay rolling) mà sẽ được báo lại vào lúc nào. Và mình cũng chắc chắn rằng bạn đã từng thấy qua các tiêu đề như nam sinh X từ trường Y đỗ 10 trường đại học Mỹ với tổng giá trị học bổng lên tới XX tỉ đồng, hay nữ sinh A đỗ trường B với học bổng YY tỉ đồng. Các tiêu đề hoành tráng thực sự đúng không nào, nhưng để xin học bổng và apply vào các trường đại học Mỹ cũng có những góc khuất riêng của nó. Đây không phải là con đường trải thảm hoa hồng, và hôm nay thì mình sẽ viết về mặt trái của Du học bậc Đại học Mỹ với học bổng – SỰ THẬT PHŨ PHÀNG VỀ CÁC GÓI HỌC BỔNG hay ĐÂU MỚI LÀ NGUYÊN TẮC CHỌN TRƯỜNG???
LƯU Ý: TRƯỚC KHI BẠN TIẾP TỤC ĐỌC THÌ MÌNH CÓ 1 SỐ CHÚ Ý NHƯ SAU
– Bài viết hoàn toàn dựa trên góc nhìn nhỏ bé của mình, dựa trên kinh nghiệm làm hồ sơ và tư vấn du học Mỹ trong các năm qua (năm 2016 làm gần như “for free” để giúp học sinh của mình, năm 2017 thì bắt đầu demo tấn công thị trường và năm 2018 chính thức tấn công vào mảng Tư vấn Du học).
– Các số liệu trong bài viết dựa trên kinh nghiệm và sự “áng chừng” của mình, và không có 1 một nghiên cứu khoa học xác thực nào chứng mình cho những điều mình viết trong bài này (hoặc là do mình lười không chịu tìm hiểu).
– Nếu bạn chưa rõ về yêu cầu chuẩn bị và lộ trình apply đại học Mỹ thì tìm hiểu ở ĐÂY đã nhé
– Như mọi khi, mình rất “welcome” (đón chào) các góp ý, ý kiến trái chiều từ các bạn!
Nào chúng mình “chính thức” cùng bắt đầu nhé!
I. CHỌN TRƯỜNG
Nếu bạn chăm chỉ tìm hiểu thông tin và đọc báo, dù bằng tiếngAnh (US News, Prepscholar, …) hay tiếng Việt (báo Elite Prep Vietnam, Dân Trí,…), thì chắc hẳn bạn cũng nắm được các tiêu chí chính khi chọn trường: Ranking (thứ hạng trường/ngành), Vị trí địa lý (Bắc, Nam, Đông, Tây), Tỉ lệ tốt nghiệp, Cơ hội việc làm, Yêu cầu đầu vào, Các gói học bổng,…
Nói chung là cũng có ti tỉ các tiêu chí mà bạn cần xem xét, NHƯNG đa phần các bài viết thường bỏ qua hoặc viết phiên phiến về ĐIỀU (mà theo mình là) ĐẦU TIÊN các bạn cần cân nhắc khi chọn trường: KHẢ NĂNG TÀI CHÍNH CỦA GIA ĐÌNH.
KHẢ NĂNG TÀI CHÍNH CỦA GIA ĐÌNH hay còn gọi là khả năng chi trả của gia đình cho học sinh khi du học bậc đại học Mỹ, thường tính theo năm và theo tiền $$$ (bạn sẽ học trong khoảng 4 năm đại học). Khả năng tài chính của gia đình còn được biết đến với các tên khác là mức contribution, nhà bạn contribute được bao nhiêu.
GIỜ MÌNH SẼ CHIA BÀI VIẾT DỰA TRÊN CÁC MỨC CONTRIBUTION KHÁC NHAU NHÉ:
1. MỨC $40.000+/NĂM
Với mức chi trả này bạn gần như (99%) không cần phải lo lắng gì khi chọn trường nữa rồi. Chỉ cần 1250+ SAT hoặc 26 ACT; 6.0+ IELTS, không cần 1 bảng GPA cao, hoạt động ngoại khoá hay thành tích hoành tráng, hay bài luận cá nhân (Personal Statement; Common App Essay) xuất sắc, bạn có thể nghiễm nhiên bước chân vào top 100 NU/LAC dễ dàng (và cả các trường Regional nữa)
Điều này không có nghĩa là bạn app trường nào cũng sẽ đỗ hết, kiểu bạn ước mơ Harvard mà IELTS 6.0 thì bạn có thể tìm đến Harvard Chùa Láng. *Just Kidding* Nếu bạn aim càng cao thì điều bạn cần là phần thành tích ngoại khoá và học thuật, bảng điểm tốt hơn, dựa trên yêu cầu của trường.
Với nền tảng tài chính của gia đình tốt như thế này mình cũng nghĩ các bạn nên đầu tư vào học tập và ngoại khoá để có thể app các trường top cao kiểu ít nhất là 30-50 nhé. Bên mình đã có học sinh đỗ University of Pennsylvania (Ivy League) dù ACT chỉ 32/36 này (đương bạn ý full-pay cho trường) nhưng cũng giống như kiểu UCLA (#21 NU), đây là các trường mà kể cả có giàu bạn cũng chưa chắc đã vào được ấy (đơn giản vì trường không có chính sách hào phóng với học sinh quốc tế bằng các trường khác)
Mỗi trường sẽ có yêu cầu đầu vào riêng mà trong bài viết này mình tập trung nhiều hơn vào mảng contribution của gia đình nên sẽ không đi sâu hơn nữa. Bạn có thể tìm hiểu trên website của trường mục Admission nhé!
*Với mức $30.000-$40.000/năm thì chúng ta có thể nộp cho 1 số NU top cao nếu hồ sơ rất tốt
2. MỨC $20.000-$30.000/NĂM
Với mức chi trả này, bạn cũng sẽ gần giống như trường hợp 1, nhưng tỉ lệ giảm hơn 1 chút là 85%. Với các trường trong top từ 60 – 100 để đỗ thì bạn cũng không cần thành tích quá xuất sắc, mình tin rằng với 1280+ SAT hay 27+ ACT, 6.5 IELTS mà bạn biết viết essay và khai phần hoạt động ngoại khoá là sẽ ổn thôi (năm ngoái mình cũng làm cho 1 case 27 ACT đỗ top #78 NU và #68 LAC và contribute trong mức này; rank ngành của bạn ý còn cao hơn nữa)
Với mức này thì nộp NU top cao hơi khó dù hồ sơ cực xuất sắc, nhưng NU trong top 100 thì vẫn có thể. Đa phần mình cũng sẽ phải nộp hồ sơ cho các trường LAC.
Theo mình thì với mức đóng góp này của gia đình, bạn cũng nên cố sao cho ít nhất SAT 1400, ACT 30, thi thêm các môn SAT 2 và AP từ đó hướng đến các nhóm trường top 40-70 nè. Điểm càng cao và gia đình càng hỗ trợ về mặt tài chính tốt thì càng nên app cao hơn nữa.
3. MỨC $15.000-$20.000/NĂM
Năm ngoái (2017), mức đóng góp trung bình của mỗi gia đình đã rơi vào $20.000/năm (of course là số liệu không được xác thực)
Đây là mức hơi căng, nhưng không phải không có khả năng. Về tỉ lệ thành công sẽ xoay quanh tầm 20% tuỳ vào thành tích của bạn nữa. Năm nào bên mình cũng đã hỗ trợ thành công cho 1 vài hồ sơ với mức đóng góp khoảng 15,16k hoặc thấp hơn rồi.
Điều mà mình thấy được là các case thành công của mức này sẽ app rất sớm, ngay từ đợt ED, EA. Để càng muộn thì các trường sẽ càng ít fund cho aid/scholarship (đại loại là trường sẽ hết tiền). Có các bạn app RD nhưng khả năng thành công mình thấy ít hơn. Nhìn chung ĐA PHẦN các trường đại học Mỹ (trừ các trường top Ivy hay need-blind *số veri ít*) sẽ nhìn vào khả năng chi trả của gia đình để chọn hay loại bạn. Bạn hoàn toàn có thể sở hữu 1 bảng thành tích oanh liệt nhưng vẫn bị từ chối để trường chấp nhận một ứng cử viên khác kém hơn nhưng giàu hơn. (True story)
Ở MỨC NÀY, CÁC BẠN SẼ PHẢI CHỌN TRƯỜNG CẨN THẬN:
Dù ở các mức đóng góp trên bạn cũng đã nên làm qua trung tâm rồi, nhưng với mức này, bạn càng nên làm qua trung tâm vì trung tâm có kinh nghiệm hơn và sẽ biết được các trường nào hào phóng với sinh viên quốc tế và gói học bổng + hỗ trợ tài chính maximum của trường năm trước cho học sinh Việt Nam là bao nhiêu, như Elite Prep Vietnam nè hihi!
NẾU CÁC BẠN TỰ LÀM HỒ SƠ, ĐIỀU MÌNH KHUYÊN BÂY GIỜ LÀ:
– Tìm các anh chị đã app thành công của các khoá trước, tìm hiểu profile của họ và xem họ phải contribute bao nhiêu tiền trong 1 năm. Mặc dù điều này khá vô duyên và cần độ dày của mặt cao, kiểu như hỏi lương tháng bao nhiêu, có người yêu chưa ấy, nhưng đây là những lúc cần dày mặt! Hãy kiên nhẫn nữa vì đa phần người được hỏi sẽ không trả lời mấy câu này đâu. Chưa kể là các trường năm trước cho nhiều năm sau hoàn toàn có thể cho ít tiền. Ví dụ như Temple Uni trước đây cho nhiều lắm, mà theo như nguồn tin thân cận (học sinh trường đang nằm vùng cho Elite) giờ cho cũng tầm $10.000/năm thì phải. University of Cincinnati năm 2017 cũng bỏ gói học bổng full tuition rồi, làm bao con tym tan nát.
– Phải app thật sớm và phải chuẩn bị ít nhất là SAT 2 nữa. App luôn kì ED, EA không dễ ăn hành lắm.
– Hãy nghiên cứu các trường Regional và top ngoài 100, đặc biệt là các trường Public Universities (trường công) vì thông thường học phí sẽ rẻ hơn (tầm 20-30k), thêm với ăn ở nữa thì cũng tổng chi phí rơi vào 40k, rẻ hơn rất nhiều so với các trường tư (thông thường tổng chi phí rơi vào 60-70k)
– Và cuối cùng thì hãy cố gắng bàn bạc với gia đình để tăng mức đóng góp lên $20.000/năm nhé!
4. MỨC $10.000-$15.000/NĂM
Đây là mức rất căng. Tỉ lệ thành công cho mức này thấp (dưới 10%), kể cả bạn có 33 ACT/1500 SAT, 8.0 IELTS (mình biết có rất nhiều học sinh năm ngoái tự app và thất bại dù có profile thế này rồi).
Với mức đóng góp này, bạn nên app các trường top cao hẳn (có chính sách need-blind hoặc học bổng full-tuition) hoặc thấp hẳn (ngoài 100 hoặc thậm chí ngoài 200), và tập trung hơn vào các trường Public Uni và Regional. Dù app cao hẳn hay thấp hẳn bạn cũng cần 1 bảng điểm thật tốt như là 33 ACT, 1500 SAT, có SAT II, AP các kiểu này. Tất cả lời khuyên ở mức 3 đều được áp dụng cho mức 4 này.
Đồng thời, xem xét và apply các trường Mỹ có campus nước ngoài. Thông thường các trường như vậy sẽ có chính sách hào phóng với học sinh Việt Nam hơn.
5. DƯỚI $10.000/NĂM
Đây là mức rất rất rất căng, và gần như chỉ có các trường top cao hẳn (để có chính sách need-blind) mới có thể đáp ứng được các yêu cầu của bạn. Bạn gần như chỉ có 1% thành công ấy (hơi nói quá chút nhưng đây là true story). Cũng như trên, các lời khuyên ở mức 4 sẽ áp dụng ở đây. Ở mức này, mình nghĩ bạn không nên coi Mỹ là đích đến cuối cùng mà hãy tập trung hơn vào các trường Mỹ có campus nước ngoài, các nước châu Âu,..
Thực sự thì có rất nhiều tiêu chí trường sẽ đưa ra để quyết định có nên nhận bạn hay không. Tiền không phải yếu tố duy nhất nhưng nó quan trọng. TIỀN THỰC SỰ RẤT RẤT QUAN TRỌNG. Đồng ý là vẫn có các bạn không có điều kiện khá giả nhưng vẫn đỗ cao (như em Diệu Liên Harvard này), nhưng hãy thử đếm xem có bao nhiêu người được vậy chứ. Bạn hoàn toàn có thể có ước mơ. Mình hoàn toàn ủng hộ bạn apply Mỹ dù khả năng tài chính của bạn có khó khăn tới đâu, kể cả bạn có không apply thành công, mình tin rằng quá trình chuẩn bị và ôn thi sẽ giúp bạn “TRƯỞNG THÀNH” rất nhiều. Mình chẳng ở đây để dập tắt ước mơ của bạn, mà đang giúp bạn đánh giá khách quan hơn sự thật về du học Mỹ. Vì thế, HÃY nhìn DU HỌC MỸ với con mắt thực tế hơn nhé!
Xét cho cùng du học Mỹ không phải đích đến cuối cùng, có 1 việc làm lương cao còn quan trọng hơn đi du học Mỹ. Mình không đi Mỹ (dù vẫn làm tư vấn du học Mỹ) mà đi Phần Lan học International Business — nhưng vẫn xin được việc ở London UK với lương thực tập khởi điểm là 1.500 bảng/tháng (dù sau khi có visa mình không đi nữa vì tập trung làm cái khác lol), nhưng the point is mình làm được thì bạn cũng sẽ làm được thôi!
II. GIÁ TRỊ CÁC HỌC BỔNG
Hồi xưa mình chưa làm tư vấn du học Mỹ, chưa dạy học dạy hiếc gì thì mình cũng thấy cứ đạt học bổng là hoành tráng lắm rồi. Giờ có kinh nghiệm rồi mới biết cái quan trọng hơn cần nhìn vào là khả năng chi trả của gia đình, thay vì giá trị của học bổng.
Học bổng (scholarship) và gói hỗ trợ tài chính (financial aid) thì chia ra làm 1 đống thể loại. Đa phần các trường NU (National Universities) thì chỉ cho học sinh quốc tế học bổng thôi, còn financial aid là dành cho dân Mỹ. Các trường LAC (Liberal Art Colleges) thì có cả scholarship và financial aid cho học sinh quốc tế, mà cụ thể là dân Việt mình. Mọi người hay hỏi là LAC có hào phóng hơn NU không. Câu trả lời là có và không. Bạn được NU cho nhiều hơn LAC và cuối cùng là đóng ít tiền cho NU và LAC thì có thể nghĩ là NU hào phóng hơn LAC và ngược lại.
Cái quan trọng nhất ở phần này mình muốn nói là bạn hoàn toàn có thể được trường A cho nhiều tiền hơn trường B nhưng cuối cùng phải trả cho trường A nhiều tiền hơn trường B. Lí do chính là bởi trường A cả học phí và ăn ở (kèm theo các chi phí khác) đắt hơn trường B.
Chẳng hạn thế này:
Trường A có tổng chi phí là $70.000/năm, và cho bạn $40.000/năm => bạn còn phải đóng $30.000/năm
Trường B có tổng chi phí là $30.000/năm, và cho bạn $15.000/năm => bạn còn phải đóng $15.000/năm
Rõ ràng là với trường A bạn được cho rất nhiều tiền (khoảng 60%) còn trường B thì ít tiền (khoảng 50%) nhưng cuối cùng nhà bạn chỉ còn phải trả ít hơn 1 nửa so với trường A.
ĐIỀU NÀY NHẰM CHỨNG MINH VỚI BẠN: KHÔNG PHẢI BẠN X ĐƯỢC HỌC BỔNG GIÁ TRỊ HƠN BẠN Y NGHĨA LÀ NHÀ BẠN Ý ĐỠ PHẢI LO NHIỀU VỀ TÀI CHÍNH CHO BẠN Ý HƠN. ĐIỀU NÀY CŨNG KHÔNG CÓ NGHĨA BẠN X GIỎI HƠN BẠN Y.
——————————————————–
Lời cuối, để trả lời chính xác cho câu hỏi du học Mỹ cần bao nhiêu tiền thì vô biên lắm. Nhưng có một quy luật thế này, nếu khả năng tài chính càng tốt (không cần hỗ trợ tài chính) thì học sinh sẽ có cơ hội được nhận vào nhiều trường top đầu hơn. Học sinh càng nghèo thì càng giới hạn cơ hội của mình (không thể quá khó tính trong việc chọn trường). Mơ ước là tốt, nhưng cũng cần thực tế một chút. Việc du học đại học Mỹ không phải là con đường cuối cùng dẫn tới sự thành công. Dù sao, bạn vẫn luôn có thể để dành tiền cho cao học mà (và ở bậc cao học Mỹ, việc dành được học bổng gần như là rất khó, gần như chắc chắn là FULL PAY và nếu có học bổng cũng sẽ rất nhỏ, không bõ bèn cho chi phí mình bỏ ra). NÊN!!!! HÃY ĐỂ DÀNH TIỀN CHO CAO HỌC NHỚ MỌI NGƯỜI
